Duh Dhatu Roop in Sanskrit | अदादिगण तथा उभयपदी धातु रूप

Join Our WhatsApp Channel Join Now
Join Our Telegram Channel Join Now

नमस्कार दोस्तों, आज आपको इस लेख से Duh Dhatu Roop in Sanskrit भाषा मे आपको सिखने को मिलने वाला है।Duh Dhatu Roop के बारे मे काफी छात्र सीखना चाहते है। और इंटरनेट पर भी इसके बारे मे जानकारी खोजते रहते है। इसलिए मेने इस लेख के माध्यम से आपको दुह् धातु रूप के बारे मे बता रहे  है। दुह् धातु का अर्थ है ‘दूध दुहना, to milk’। यह अदादिगण तथा उभयपदी धातु है। सभी उभयपदी अदादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- द्विष्, अद्, इ, आस्, जागृ, ब्रू, या, विद्, रुद्, शी, हन् आदि। दुह् धातु के रूप संस्कृत में परस्मैपद एवं आत्मनेपद दोनों धातुओं में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।

Duh Dhatu Roop in Sanskrit

धातुओ के दो रूप होते है

  1. परस्मैपद
  2. आत्मनेपद

दुह् धातु के रूप (Dhatu Roop of Duh) – परस्मैपद

1 . लट् लकार – वर्तमान काल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषदोग्धिदुग्धःदुहन्ति
मध्यम पुरुषधोक्षिदुग्धःदुग्ध
उत्तम पुरुषदोह्मिदुह्वःदुह्मः
Duh Dhatu Roop

2. लृट् लकार – भविष्यत काल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषधोक्ष्यतिधोक्ष्यत:धोक्ष्यन्ति
मध्यम पुरुषधोक्ष्यसिधोक्ष्यथ:धोक्ष्यथ
उत्तम पुरुषधोक्ष्यामिधोक्ष्याव:धोक्ष्याम:
Duh Dhatu Roop

3. लङ् लकार – भूतकाल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअधोग्अदुग्धाम्अदुहन्
मध्यम पुरुषअधोग्अदुग्धम्अदुग्ध
उत्तम पुरुषअदोहम्अदुह्वअदुह्म
Duh Dhatu Roop

4. लोट् लकार – आज्ञा के अर्थ में

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषदोग्धुदुग्धाम्दुहन्तु
मध्यम पुरुषदुग्धिदुग्धम्दुग्ध
उत्तम पुरुषदोहानिदोहावदोहाम
Duh Dhatu Roop

5. विधिलिङ् लकार – चाहिए के अर्थ में

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषदुह्यात्दुह्याताम्दुह्युः
मध्यम पुरुषदुह्याःदुह्यातम्दुह्यात
उत्तम पुरुषदुह्याम्दुह्यावदुह्याम
Duh Dhatu Roop

6. लुङ् लकार – सामान्य भूतकाल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअधुक्षत्अधुक्षताम्अधुक्षन्
मध्यम पुरुषअधुक्षःअधुक्षतम्अधुक्षत
उत्तम पुरुषअधुक्षम्अधुक्षावअधुक्षाम
Duh Dhatu Roop

7. लिट् लकार – परोक्ष भूतकाल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषदुदोहदुदुहतुःदुदुहुः
मध्यम पुरुषदुदोहिथदुदुहथुःदुदुह
उत्तम पुरुषदुदोहदुदुहिवदुदुहिम

8. लुट् लकार – अनद्यतन भविष्य काल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषदोग्धादोग्धारौदोग्धार:
मध्यम पुरुषदोग्धासिदोग्धास्थ:दोग्धास्थ
उत्तम पुरुषदोग्धास्मिदोग्धास्व:दोग्धास्म:

9. आशिर्लिङ् लकार – आशीर्वाद हेतु

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषदुह्यात्दुह्यास्ताम्दुह्यासुः
मध्यम पुरुषदुह्याःदुह्यास्तम्दुह्यास्त
उत्तम पुरुषदुह्यासम्दुह्यास्वदुह्यास्म

10. लृङ् लकार – हेतुहेतुमद् भविष्य काल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअधोक्ष्यत्अधोक्ष्यताम्अधोक्ष्यन्
मध्यम पुरुषअधोक्ष्यःअधोक्ष्यतम्अधोक्ष्यत
उत्तम पुरुषअधोक्ष्यम्अधोक्ष्यावअधोक्ष्याम

दुह् धातु के रूप (Dhatu Roop of Duh) – आत्मनेपद

1 . लट् लकार – वर्तमान काल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषदुग्धेदुहातेदुहते
मध्यम पुरुषधुक्षेदुहाथेधुग्ध्वे
उत्तम पुरुषदुहेदुह्वहेदुह्महे

2. लृट् लकार – भविष्यत काल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषधोक्ष्यतेधोक्ष्येतेधोक्ष्यन्ते
मध्यम पुरुषधोक्ष्यसेधोक्ष्येथेधोक्ष्यध्वे
उत्तम पुरुषधोक्ष्येधोक्ष्यावहेधोक्ष्यामहे

3. लङ् लकार – भूतकाल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअदुग्धअदुहाताम्अदुहत
मध्यम पुरुषअदुग्धाःअदुहाथाम्अधुग्ध्वम्
उत्तम पुरुषअदुहिअदुह्वहिअदुह्महि

4. लोट् लकार – आज्ञा के अर्थ में

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषदुग्धाम्दुहाताम्दुहताम्
मध्यम पुरुषधुक्ष्वदुहाथाम्धुग्ध्वम्
उत्तम पुरुषदोहैदोहावहैदोहामहै

5. विधिलिङ् लकार – चाहिए के अर्थ में

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषदुहीतदुहीयाताम्दुहीरन्
मध्यम पुरुषदुहीथाःदुहीयाथाम्दुहीध्वम्
उत्तम पुरुषदुहीयदुहीवहिदुहीमहि

6. लुङ् लकार – सामान्य भूतकाल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअदुग्धअधुक्षाताम्अधुक्षन्त
मध्यम पुरुषअदुग्धाःअधुक्षाथाम्अधुग्ध्वम्
उत्तम पुरुषअधुक्षिअधुक्षावहिअधुक्षामहि

7. लिट् लकार – परोक्ष भूतकाल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषदुदुहेदुदुहातेदुदुहिरे
मध्यम पुरुषदुदुहिषेदुदुहाथेदुदुहिध्वे
उत्तम पुरुषदुदुहेदुदुहिवहेदुदुहिमहे

8. लुट् लकार – अनद्यतन भविष्य काल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषदोग्धादोग्धारौदोग्धार:
मध्यम पुरुषदोग्धासेदोग्धासाथेदोग्धाध्वे
उत्तम पुरुषदोग्धाहेदोग्धास्वहेदोग्धास्महे

9. आशिर्लिङ् लकार – आशीर्वाद हेतु

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषधुक्षीष्टधुक्षीयास्ताम्धुक्षीरन्
मध्यम पुरुषधुक्षीष्ठाःधुक्षीयास्थाम्धाविषीध्वम्
उत्तम पुरुषधुक्षीयधुक्षीवहिधुक्षीमहि

10. लृङ् लकार – हेतुहेतुमद् भविष्य काल

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअधोक्ष्यतअधोक्ष्येताम्अधोक्ष्यन्त
मध्यम पुरुषअधोक्ष्यथाःअधोक्ष्येथाम्अधोक्ष्यध्वम्
उत्तम पुरुषअधोक्ष्येअधोक्ष्यावहिअधोक्ष्यामहि

आपको यह लेख (पोस्ट) कैंसा लगा? हमें कमेंट के माध्यम से अवश्य बताएँ। gk-help.com पर हमारी टीम शीघ्र ही आपके कमेंट का जवाब देगी।

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top