Chur Dhatu Roop in Sanskrit | चुरादिगण तथा उभयपदी धातु रूप

Join Our WhatsApp Channel Join Now
Join Our Telegram Channel Join Now

नमस्कार दोस्तों, हम यहाँ पर आपके लिए संस्कृत धातु रूप से बने Chur Dhatu Roop in Sanskrit को लेकर प्रस्तुत हुए है। चुर् धातु का अर्थ है ‘चुराना, to steal’। यह चुरादिगण तथा उभयपदी धातु है। सभी चुरादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- गण्, कथ्, चिन्त्, छिद्र, पाल् आदि। चुर् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।

Chur Dhatu Roop in Sanskrit

चुर् धातु के पांच लकार होते है

चुर् धातु के पांच लकार इस प्रकार है

  1. लट् लकार – वर्तमान काल
  2. लोट् लकार – आदेशवाचक
  3. लङ् लकार – भूतकाल
  4. विधिलिङ् लकार – चाहिए के अर्थ में
  5. लृट् लकार – भविष्यत् काल

चुर् धातु के रूप भी दो प्रकार के होते है

  1. परस्मैपद
  2. आत्मनेपद

 चुर् धातु के रूप (Dhatu Roop of Chur) – परस्मैपद

1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयतिचोरयतःचोरयन्ति
मध्यम पुरुषचोरयसिचोरयथःचोरयथ
उत्तम पुरुषचोरयामिचोरयावःचोरयामः
Chur Dhatu Roop

2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयिष्यतिचोरयिष्यत:चोरयिष्यन्ति
मध्यम पुरुषचोरयिष्यसिचोरयिष्यथ:चोरयिष्यथ
उत्तम पुरुषचोरयिष्यामिचोरयिष्याव:चोरयिष्याम:
Chur Dhatu Roop

3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअचोरयत्अचोरयताम्अचोरयन्
मध्यम पुरुषअचोरयःअचोरयतम्अचोरयत
उत्तम पुरुषअचोरयम्अचोरयावअचोरयाम
Chur Dhatu Roop

4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयतुचोरयताम्चोरयन्तु
मध्यम पुरुषचोरयचोरयतम्चोरयत
उत्तम पुरुषचोरयाणिचोरयावचोरयाम
Chur Dhatu Roop

5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयेत्चोरयेताम्चोरयेयुः
मध्यम पुरुषचोरयेःचोरयेतम्चोरयेत
उत्तम पुरुषचोरयेयम्चोरयेवचोरयेम
Chur Dhatu Roop

6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअचूचुरत्अचूचुरताम्अचूचुरन्
मध्यम पुरुषअचूचुरःअचूचुरतम्अचूचुरत
उत्तम पुरुषअचूचुरम्अचूचुरावअचूचुराम
Chur Dhatu Roop

7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयामासचोरयामासतुःचोरयामासुः
मध्यम पुरुषचोरयामासिथचोरयामासथुःचोरयामास
उत्तम पुरुषचोरयामासचोरयामासिवचोरयामासिम
Chur Dhatu Roop

8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयिताचोरयितारौचोरयितार:
मध्यम पुरुषचोरयितासिचोरयितास्थ:चोरयितास्थ
उत्तम पुरुषचोरयितास्मिचोरयितास्व:चोरयितास्म:

9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोर्यात्चोर्यास्ताम्चोर्यासुः
मध्यम पुरुषचोर्याःचोर्यास्तम्चोर्यास्त
उत्तम पुरुषचोर्यासम्चोर्यास्वचोर्यास्म

10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअचोरयिष्यत्अचोरयिष्यताम्अचोरयिष्यन्
मध्यम पुरुषअचोरयिष्यःअचोरयिष्यतम्अचोरयिष्यत
उत्तम पुरुषअचोरयिष्यम्अचोरयिष्यावअचोरयिष्याम

चुर् धातु के रूप (Dhatu Roop of Chur) – आत्मनेपद

1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयतेचोरयेतेचोरयन्ते
मध्यम पुरुषचोरयसेचोरयेथेचोरयध्वे
उत्तम पुरुषचोरयेचोरयावहेचोरयामहे

2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयिष्यतेचोरयिष्येतेचोरयिष्यन्ते
मध्यम पुरुषचोरयिष्यसेचोरयिष्येथेचोरयिष्यध्वे
उत्तम पुरुषचोरयिष्येचोरयिष्यावहेचोरयिष्यामहे

3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअचोरयतअचोरयेताम्अचोरयन्त
मध्यम पुरुषअचोरयथाःअचोरयेथाम्अचोरयध्वम्
उत्तम पुरुषअचोरयेअचोरयावहिअचोरयामहि

4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयताम्चोरयेताम्चोरयन्ताम्
मध्यम पुरुषचोरयस्वचोरयेथाम्चोरयध्वम्
उत्तम पुरुषचोरयैचोरयावहैचोरयामहै

5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयेतचोरयेयाताम्चोरयेरन्
मध्यम पुरुषचोरयेथाःचोरयेयाथाम्चोरयेध्वम्
उत्तम पुरुषचोरयेयचोरयेवहिचोरयेमहि

6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअचूचुरतअचूचुरेताम्अचूचुरन्त
मध्यम पुरुषअचूचुरथाःअचूचुरेथाम्अचूचुरध्वम्
उत्तम पुरुषअचूचुरेअचूचुरावहिअचूचुरामहि

7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयामासचोरयामासतुःचोरयामासुः
मध्यम पुरुषचोरयामासिथचोरयामासथुःचोरयामास
उत्तम पुरुषचोरयामासचोरयामासिवचोरयामासिम

8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयिताचोरयिताचोरयितार:
मध्यम पुरुषचोरयितासेचोरयितासाथेचोरयिताध्वे
उत्तम पुरुषचोरयिताहेचोरयितास्वहेचोरयितास्महे

9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषचोरयिषीष्टचोरयिषीयास्ताम्चोरयिषीरन्
मध्यम पुरुषचोरयिषीष्ठाःचोरयिषीयास्थाम्चोरयिषीध्वम्
उत्तम पुरुषचोरयिषीयचोरयिषीवहिचोरयिषीमहि

10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)

पुरुषएकवचनद्विवचनबहुवचन
प्रथम पुरुषअचोरयिष्यतअचोरयिष्येताम्अचोरयिष्यन्त
मध्यम पुरुषअचोरयिष्यथाःअचोरयिष्येथाम्अचोरयिष्यध्वम्
उत्तम पुरुषअचोरयिष्येअचोरयिष्यावहिअचोरयिष्यामहि

आपको यह लेख (पोस्ट) कैंसा लगा? हमें कमेंट के माध्यम से अवश्य बताएँ। gk-help.com पर शीघ्र ही आपके कमेंट का जवाब देगी।

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top